سلامت زنان با توجه به نقش های متعددی که در ادوار مختلف زندگی خود ایفا می کنند از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
تغذیه مناسب در همه دوره های زندگی از نوجوانی تا کهن سالی می تواند در سلامتی و عملکرد صحیح بدن تاثیرگذار باشد. دریافت ویتامین ها و مواد مغذی مورد نیاز در هر دوره در زندگی می تواند به سلامت بدن هم از لحاظ روحی و هم جسمی کمک فراوانی کند.
مهمترین دوره های تاثیر گذار در زندگی زنان می توان به دوره نوجوانی و بلوغ، دوران بارداری و شیردهی و سنین یائسگی اشاره کرد.
تاثیر ویتامین ها در دوره هاى مختلف زندگى زنان
همزمان با آغاز دوران بلوغ و نوجوانی به واسطه تغییرات گسترده ای که در بدن ایجاد می شود، نیازهای تغذیه ای نیز برای حفظ سلامتی و تامین انرژی بیشتر می شود. توجه به نیاز تغذیه ای بدن و تامین ویتامین ها در این دوران از اهمیت ویژه ای برخوردار است، چرا که در صورت کمبود و عدم رعایت الگوی مناسب تغذیه ای، سلامت بدن به خطر می افتد.
تغییراتی که دختران از لحاظ روحی و جسمی با آن مواجه می شوند، نیازهای تغذیه ای را نیز در بدن آنها دستخوش تغییر می کند.
ویتامین ها و موادمغذی و مکمل های تغذیه ای که بدن در این دوران برای رشد قدی و وزنی به آنها نیاز دارد، شامل آهن، کلسیم، اسید فولیک و ویتامین های A، B ،C می باشد.
استفاده از مکمل ها و مواد غذایی که شامل این ویتامین ها و مواد معدنی باشد، می تواند به رشد قدی و وزنی در این سنین کمک کند.
از دیگر دوره هایی که اکثریت زنان در زندگی خود تجربه می کنند بارداری و به دنبال آن شیردهی است. تغذیه در این دوران بسیار مهم و با اهمیت است، چرا که سلامت مادر و جنین در گرو تغذیه سالم و متناسب و میزان ویتامین های دریافتی در این دوران است. عدم توجه به نیازهای تغذیه ای در این دوران می تواند صدمات جبران ناپذیری به سلامت جنین و مادر وارد کند.
از ویتامین های مورد نیاز در دوران بارداری اسید فولیک است، این ویتامین در تولید و تقسیم سلول های جنین نقش مهمی دارد. کمبود این ویتامین در بدن مادر سبب نقص لوله عصبی در جنین می شود.
دریافت مقادیر کافی از کلسیم نیز برای سلامت مادر باردار و جلوگیری از پوکی استخوان مادر و افزایش فشار خون در دوران بارداری ضروری است.
آهن نیز در دسته با اهمیت ترین مواد مورد نیاز بدن در دوران بارداری است. زنان باردار دو برار بیشتر از افراد عادی به آهن نیاز دارند، آهن از ضعف و خستگی در بدن جلوگیری می کند و باعث کاهش خطر ابتلا به بیماری های قلبی و همچنین کاهش خونریزی در هنگام زایمان می شود.
آهن برای رشد جنین نیز مورد نیاز است.
ویتامین هایی از قبیل ویتامین A ،D ،B12 ، امگا3 نیز از ویتامین های مورد نیاز برای بدن در طی دوران بارداری است، که هر کدام با تاثیراتی که در قسمت های مختلف بدن می گذارند اثرات مطلوبی بر سلامت مادر و جنین دارند.
برخی از این ویتامین ها مثل ویتامین D که مقادیر کمی از آن از طریق مواد غذایی جذب می شود باید با مصرف مکمل های تغذیه ای حاوی ویتامین D تامین شوند.
به طور کلی استفاده از مکمل های تغذیه ای در دوران بارداری تحت نظر پزشک برای حفظ سلامت مادر و جنین توصیه می شود.
مصرف ویتامین ها و مکمل های تغذیه ای در دوران شیردهی نیز برای زنان دارای اهمیت است. ویتامین های ضروری در این دوران ویتامین های گروهB و ویتامین D ،E ،C ،K می باشند. که برای سلامت مادر و نوزاد شیر خوار ضروری هستند. عدم دریافت مواد غذایی و مکمل های تغذیه ای در دوران شیر دهی، بدن مادر را دچار کمبود می کند زیرا مادر شیرده نیاز به کالری و ویتامین های بیشتری برای تولید شیر در بدن دارد.
دوران یائسگی نیز یکی از ادوار چالش برانگیز از نظر سلامتی برای زنان است. زنان در این دوران عوارضی را تجربه می کنند که گاه با مصرف مواد مغذی و مکمل های تغذیه ای مناسب می توانند این عوارض را در بدن خود بهبود ببخشند.
از جمله مهمترین مشکلاتی که زنان در این دوران با آن مواجه می شوند، پوکی استخوان است که به دلیل کاهش ترشح هورمون استروژن در بدن روند آن به یکباره سرعت می گیرد. کاهش سطح این هورمون در بدن باعث می شود که کلسیم موجود به درستی به سطح استخوان ها انتقال پیدا نکند. استفاده از مکمل های تغذیه ای حاوی کلسیم در این دوران می تواند سرعت روند پوکی استخوان را کاهش دهد.
همچنین زنان در دوران یائسگی با عوارضی نظیر گرگرفتگی، بی خوابی، تغییر خلق وخو و تعریق شبانه نیز مواجه می شوند، که برای رفع این مشکلات نیاز به مکمل هایی دارند که این علایم را کنترل کند.
- استفاده از مکمل های حاوی ویتامینE برای کاهش استرس که به علت برهم خوردن تعادل هورمونی ایجاد می شود مفید است.
- ویتامین D نیز برای سلامت استخوان ها ضروری می باشد، ویتامین D روند جذب کلسیم در بدن را بهبود می بخشد.
- ویتامین B12 به مشکلات مربوط به کم خوابی در زنان یائسه کمک می کند.
ویتامین B6 نیز در کنترل سطح قند خون در بدن و تولیدآنتی بادی ها موثر است. همچنین از افسردگی زنان در این دوران جلوگیری می کند. - ویتامین A هم علاوه بر حفظ سلامت استخوان ها، برای سلامت پوست و بافت های بدن ضروری است.
رسیدگی به نیازهای تغذیه ای بدن در سلامت زنان در همه دوران های مختلف زندگیشان بسیار مهم و ضروری می باشد. بنابراین با انتخاب مکمل غذایی مناسب سن و نیاز زنان میتوان سلامت بدن ایشان را تضمین کرد.